Umowa o obsługę prawną jest informacją publiczną.

Sprawa warta przypomnienia, gdyż w ostatnim czasie pojawiają się licznę zapytania o treść umowy o obsługę prawną kierowane do różnych podmiotów publicznych.

Jeżeli podmiotem zawierającym umowę jest podmiot publiczny, a mówiąc bardziej precyzynie jest to tzw. podmiot obowiązany do stosowania UDIP (patrz art. 4 ust. 1 i 2), z całą pewnością umowa jaką zawiera ten podmiot w/z obsługi prawnej, stanowi informację publiczną.

Poniżej cytaty z kilku wyroków dotyczących kwestii umów o obsługę prawną: 

  1. Wyrok NSA z 23.11.2016 r., sygn. I OSK 2606/15:
    ,,informacją publiczną jest treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego (por. wyrok NSA z dnia 11 września 2012 r., sygn. akt I OSK 916/12). W szczególności zaś spraw publicznych i majątku publicznego dotyczą zawarte przez organ wykonawczy gminy umowy o świadczenie usług prawnych, ponieważ są finansowane ze środków publicznych (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 17 stycznia 2012 r., sygn. akt IV SAB/Wr 113/11). Nie budzi więc wątpliwości, że w sytuacji, gdy wnioskodawca zażądał udostępnienie treści umowy zawartej w przez Burmistrza Miasta i Gminy S. z kancelarią prawną na obsługę prawną, organ powinien zachować się w sposób określony przez ustawę o dostępie do informacji publicznej, a zatem albo nie później niż w terminie 14 dni od daty wpłynięcia wniosku udostępnić umowę, albo na podstawie art. 16 u.d.i.p. wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej z powołaniem na art. 5 u.d.i.p., a więc ze wskazaniem, że żądane informacje zawierają tajemnicę ustawowo chronioną”
  2. Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 3.03.2016 r., sygn. II SAB/Rz 9/16 :
    ,,W orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd o konieczności udostępniania informacji publicznej w postaci umów cywilnoprawnych wraz z danymi osobowymi podmiotów otrzymujących zapłatę ze środków publicznych. Uzasadniając takie stanowisko, sądy wskazują, że jawność i związany z nią dostęp do informacji publicznej mają wymuszać transparentność, uczciwość oraz legalność działania władzy publicznej i zapewnić społeczną kontrolę nad działaniami organów administracji publicznej i podmiotami gospodarującymi mieniem publicznym (zob. wyroki NSA z 11 września 2012 r., I OSK 916/12, LEX nr 1394107 oraz z 11 grudnia 2014 r., I OSK 213/14). Natomiast udostępnianie danych osobowych w omawianej sytuacji znajduje oparcie w ustawie o ochronie danych osobowych, spełnia bowiem przesłanki przetwarzania danych określone w art. 23 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych (zob. Irena Kamińska, Mirosława Rozbicka-Ostrowska, Komentarz do art.5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w: Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wolters Kluwer 2016/el.). Trzeba jednak wskazać, że orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie ujawniania danych osobowych osób fizycznych, które zawarły umowę z podmiotem publicznym i otrzymały wynagrodzenie ze środków publicznych, nie jest jednolite. W uzasadnieniu wyroku z 25 kwietnia 2014 r., I OSK 2499/13 (LEX nr 1463584) NSA przyjął, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie udostępniania danych osobowych, chyba że chodzi o informacje o osobach pełniących funkcje publiczne, mające związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz w przypadku gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa”.
  3. Wyrok WSA w Opolu z dnia 10.10.2016 r., sygn. II SAB/Op 70/16 :
    ,,Treść umów cywilnoprawnych, dotyczących obsługi prawnej sądu, w tym do reprezentowania sądu jako jednostki sektora finansów publicznych i jej organów, ma charakter informacji publicznej. Umowy te dotyczą bowiem zakresu działania i kompetencji podmiotu realizującego obsługę prawną w sferze zadań realizowanych przez podmioty publiczne. Odnoszą się zatem do kwestii, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy, a związanych z działalnością i funkcjonowaniem władzy publicznej, w tym sposobu działania władzy publicznej, Ponadto, z uwagi na odpłatny charakter tego typu umów, stanowią one istotną informację o wydatkowaniu majątku publicznego, do którego odnosi się zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi. W zakresie zawierania umów dotyczących obsługi prawnej i ich realizowania sąd powszechny, jako jednostka organizacyjna Skarbu Państwa, dysponuje bowiem majątkiem publicznym, ponosząc wydatki na sfinansowanie takiej umowy. Sposób dysponowania tym majątkiem jest natomiast informacją publiczną, co wynika wprost z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. f w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy”
  4. Wyrok WSA w Łodzi z dnia 28.03.2017 r., sygn. II SA/Łd 27/17 :
    ,,Przy kolizji prawa do informacji z prawem do ochrony danych osobowych, należy przyznać priorytet prawu do informacji publicznej
    . Zważywszy, że w ramach gospodarki rynkowej nie istnieje przymus zawierania umów z podmiotami publicznymi. Dlatego podmiot (w tym osoba fizyczna) zawierając umowę cywilnoprawną z podmiotem publicznym nie może oczekiwać, że w zakresie takich danych jak imię i nazwisko lub firma, przedmiot umowy, wysokość wynagrodzenia, zachowa prawo do prywatności”.
  5. Wyrok WSA we Wrocławiu z 22.02.2018 r., sygn. IV SAB/Wr 360/17:
    ,,Oceniając pod takim kątem żądanie objęte przedmiotowym wnioskiem stwierdzić należy ,że informacja , o której w nim mowa ma niewątpliwie walor informacji publicznej i jest objęta zakresem przedmiotowym ustawy o dostępie do informacji. Dotyczy bowiem przedmiotu , o którym mowa w art.6 ust.1 pkt 3 lit. b u.d.i.p. , a więc informacji o trybie działania gminnej jednostki organizacyjnej w zakresie wykonywania przez nią zadań publicznych . Zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej objęte są bowiem umowy cywilnoprawne, zawierane przez podmioty wymienione w art.4 ust.1 u.d.i.p. , w zakresie wykonywanych przez nie zadań publicznych i gospodarowania majątkiem publicznym, w tym treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego, w tym także umów o świadczenie usług prawnych