NSA w wyroku z dnia 11.10.2017 r. ( I OSK 3328/15) kontrolowął proces realizacji prawa do informajci, w ramach którego Wnioskodawca wystąpił do spółki komunanej Wodociagi z nastepującym pytaniem:

1. ilu podmiotom będącym przedsiębiorcami, w tym zajmującymi się gospodarką odpadami,w latach 2013 i 2014 Wodociągi nakazały zamontowanie urządzeń pomiarowych w oparciu o art. 10 ust. 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków – Dz. U. z 2015 roku, poz. 139 ze zm. (żądano, aby wymieniając przedsiębiorstwa wskazano konkretnie, który z trzech przypadków z art. 10 ust. 6 tej ustawy był podstawą do wydania polecenia montażu),
2. ilu przedsiębiorców objętych tym nakazem zamontowało urządzenia,
3. a ilu nie – z jakiej przyczyny,
4. ilu przedsiębiorcom dostawę i montaż urządzeń zapewniły Wodociągi i za jakie kwoty,
5. w stosunku do ilu przedsiębiorców podjęto działania wykonania zastępczego montażu urządzeń pomiarowych.

WSA w BIałymstoku wyrokiem z dnia 13.8.2015 r. (II SAB/Bl 36/15) stwierdził fundamentalną rzecz:

1. Realizacja zadań własnych gminy przez wyodrębniony podmiot prowadzący swoją działalność z wykorzystaniem mienia tejże gminy, obliguje taki podmiot do udzielania informacji publicznej, będącej w jego posiadaniu, związanej z przedmiotem prowadzonej działalności.
2. O rażącym charakterze bezczynności w udzieleniu informacji publicznej świadczy nie tylko okres oczekiwania na odpowiedź, ale również postawa pytanego organu przejawiająca lub nieprzejawiająca dobrej woli dla załatwienia wniosku.

Naczelny Sąd Administracyjny w swym wyroku stwierdził m.in.: ,,zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Skarżąca nie zaprzecza, że jest spółką komunalną za pomocą, której Gmina B. i Gmina W. realizują te zadania. Regulacja ta wskazuje również, że na żądanie właściciela urządzeń kanalizacyjnych dostawca ścieków przemysłowych zobowiązany jest do zainstalowania urządzeń pomiarowych służących do określenia ilości i jakości ścieków przemysłowych. Z regulacji tej wynika także, że ma to służyć zapobieżeniu wystąpienia zagrożeń dla bezpieczeństwa lub zdrowia osób obsługujących urządzenia kanalizacyjne lub bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych i wyposażenia technicznego urządzeń kanalizacyjnych lub procesu oczyszczania ścieków.

Zatem skarżąca kasacyjnie spółka wykonuje w imieniu gmin nałożone na nie w tej ustawie zadania, w tym monitoring odprowadzanych ścieków. W tym celu skarżąca spółka może zobowiązać podmioty trzecie do określonych działań związanych, jak to sama wykazała, z poniesieniem przez te podmioty określonych kosztów. Spółka wykonuje zatem w tym zakresie zadania publiczne (w interesie publicznym). Żądane przez wnioskodawcę informacje dotyczą działalności skarżącej kasacyjnie spółki w zakresie nałożonych na nią zadań publicznych wskazanych w art. 10 pkt 6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym. Informacje te dotyczą bowiem przypadków, w których skarżąca kasacyjnie skorzystała z uprawnień wynikających z tego przepisu. Wnioskodawca wręcz wprost powołała się na ten przepis. W rezultacie Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że żądane informacje są informacjami publicznym“.

komentarz dr PIotr Sitniewski: Niezwykle mądre oba wyroki, wyważone. Zwracam uwagę, że działalność spółek komunalnych jako takich jest nadal obszarem nieodkrytym w orzecznictwie sądowym. Polecam lekturę również innego wyroku NSA, o którym pisałem na stronie www.jawnosc.pl parę miesięcy temu : link 

,,NSA w wyroku z dnia 21 kwietnia 2017 r., (I OSK 1953/15) poczyniła niezwykle ważne rozważania na temat pojęcia ,,działalność ” o jakiej mowa w art. 61 Konstytucji R.P. “.