WSA w Krakowie w wyroku z dnia 25.7.2018 r. (II SA/Kr 876/16) kontrolował proces realizacji prawa do informacji, w ramach którego wnioskodawca zwrócił się do publicznej uczelni wyższej  o udostępnienie umowy zawartej z wykonawcą inwestycji “Nowa siedziba […] […] . Wnioskodawca spotkał się z odmową udostępnienia informacji w drodze decyzji. 

W sprawie zapadło kilka wyroków.

1. Najpierw WSA w Krakowie wydał wyrok w dniu 24.9.2015 r.(II SA/Kr 836/15),
2. W/w wyrok WSA w Krakowie uchylił NSA wyrokiem NSA z dnia 19.4.2018 r. (I OSK 876/16) .
3. WSA w Krakowie wydał zatem kolejny wyrok w dniu 25.7.2018 r. (II SA/Kr 741/18) uwzględniający wytyczne wynikające z ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi:

,,Stosownie do normy z art. 190 ustawy p.p.s.a. zdanie pierwsze sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Przez ocenę prawną rozumie się wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawa materialnego i procedury oraz sposobu ich stosowania w rozpoznawanej sprawie, a pojęcie to obejmuje zarówno krytykę sposobu zastosowania normy prawnej, jak i wyjaśnienie, dlaczego stosowanie tej normy zostało uznane za błędne. Natomiast stosownie do art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania były przedmiotom zaskarżenia. Unormowanie z art. 153 p.p.s.a. stanowi “gwarant spójności działania systemu władzy państwowej, zapewniając realność konstytucyjnej zasady sądowej kontroli działalności administracji publicznej”.

W wyroku WSA czytamy m.in.: ,, norma z art. 8 ust. 3 P.z.p. odnosi się wyłącznie do etapu postępowania ofertowego, a nie do postanowień zawartej już umowy. (…) Równocześnie podkreślić trzeba, że samo zastrzeżenie utajnienia umowy dokonane przez Konsorcjum nie jest wystarczające dla uznania, że organ prawidłowo odmówił udostępnienia wnioskowanej umowy, gdyż nie przesądza czy zawarte w niej informacje stanowią informację stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa (apekt materialny tajemnicy przedsiębiorstwa). Złożenie zastrzeżenia o nieujawnianiu umowy nie wystarczające dla zgodnego z prawem utajnienia informacji, która co do zasady jest jawna. Oznacza to konieczność weryfikacji zastrzeżonej informacji z uwzględnieniem kryteriów wskazanych w cyt. art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji”.

komentarz dr Piotr Sitniewski:

W wyroku WSA  wKrakowie z 25.7.2018 r. (II SA/Kr 741/18) zauważamy, niezwykle istotną zmianę dotyczącą podejścia do tajemnicy przedsiębiorstwa w kontekście zasad wynikających z treści ustawy Prawo zamówień publicznych (UPZP). Wyrok ma charakter porządkujący dotychczasowe podejście do wzajemnej interakcji pomiędzy UIDP a PZP. 

Norma zawarta w art. 8 ust. 3 (Nie ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie może zastrzec informacji, o których mowa w art. 86 ust. 4. Przepis stosuje się odpowiednio do konkursu) zdaniem WSA nie ma zastosowania wobec tryby udostępniania informacji publicznych na wniosek. Ma natomiast zastosowanie wobec trybu realizacji zamówienia. Ma to ogromne znaczenie w praktyce.

Przykładowo: jeżeli podmiot zawarł umowę w trybie UPZP to dla prawidłowości przebiegu samego zamówienia, ma znaczenie czy i kiedy wykonawca, stosownie do treści art. 8 ust. 3 UPZP, dokonał zastrzeżenia ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa. Jednocześnie art. 8 ust. 3 UPZP odsyła do art. 86 ust. 4 UPZP, zgodnie z którymi wykonawca nie może w trybie postępowania ofertowego zastrzeć jako objete tajemnica przedsiębiorstwa takich danych jak:  nazwa (firmy) oraz adresy wykonawców, a także informacje dotyczące ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach.

Natomiast na etapie realizacji wniosku o udostępnienie informacji publicznej, zgodnie z art. 139 ust. 3 UPZP (Umowy są jawne i podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej)  wyłącznie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej mają zastosowanie, a w szczególności jej art. 5 ust. 2 który wskazuje tajemnicę przedsiębiorcy jako podstawę do odmowy udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej. 

W wyroku WSA czytamy dalej m.in.: ,, Nie ma przy tym znaczenia (…), że pismo ujawniające wolę objęcia postanowień umowy i związanych z nią załączników klauzulą tajności zostało złożone już po zawarciu umowy. Brak bowiem regulacji prawnej, która wprowadza ograniczenia w zakresie terminu do ujawnienia zastrzeżenia dotyczącego tajemnicy przedsiębiorcy/przedsiębiorstwa”.

komentarz dr Piotr Sitniewski:

Zgodni z tym co zostało wyżej napisane, że  na etapie realizacji wniosku o udostępnienie informacji publicznej, zgodnie z art. 139 ust. 3 UPZP (Umowy są jawne i podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej)  wyłącznie przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej mają zastosowanie, NIE MA ZNACZENIA KIEDY ZOSTANIE ZŁOŻONE ZASTRZEŻENIE PRZEZ PRZEDSIĘBIORCĘ. 

A zatem, przeanalizujmy to na przykładzie: została zawarta umowa, nie została ona zastrzeżona przez przedsiębiorcę, i Kowalski wystąpił o jej treść. W takiej sytuacji istnieje możliwość skutecznego złożenia zastrzeżenia przez przedsiębiorcę nawet, jeżlei na etapie realizacji zamówienia w trybie przetargowym, takiego zastrzeżenia nie było. Oczywiście zastrzeżenie to musi mieć merytoryczne uzasadnienie. 

Wyrok jest wielowątkowy, więc na tym etapie komenatrz ogrnicze do w/w. Do połowy września wyrok zostanie przeze mnie zglosowany w Orzecznictwie w Sprawach Samorządowych.