Jawność wokandy sądowej w świetle RODO i UDIP.
WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 1.4.2019 r. (IV SA/Gl 1042/18) kontrolował proces realizacji prawa do informacji, oddalając skargę.
TREŚĆ WNIOSKU
- czy przed tym Sądem po 2004 roku do dnia dzisiejszego toczyły się sprawy przeciwko lub z powództwa K.W. (podano nr PESEL i adres zamieszkania), a jeżeli takie sprawy się toczyły, o podanie nazwy stron procesu ze wskazaniem ich roli (powodowej, pozwanej) wraz z przedmiotem sprawy, wartością przedmiotu sporu, sygnaturą oraz datą i treścią rozstrzygnięcia (ewentualnie ze wskazaniem, że sprawa nadal jest w toku), optymalnie poprzez przesłanie skanu wydanego w sprawie orzeczenia, a jeżeli sprawy takie się nie toczyły o wskazanie takiej okoliczności,
- czy przed tym Sądem po 2004 roku do dnia dzisiejszego toczyły się sprawy przeciwko lub z powództwa A.K. (podano nr PESEL, adres zamieszkania oraz nazwisko panieńskie), a jeżeli takie sprawy się toczyły, o podanie nazwy stron procesu ze wskazaniem ich roli (powodowej, pozwanej) wraz z przedmiotem sprawy, wartością przedmiotu sporu, sygnaturą oraz datą i treścią rozstrzygnięcia (ewentualnie ze wskazaniem, że sprawa nadal jest w toku), optymalnie poprzez przesłanie skanu wydanego w sprawie orzeczenia, a jeżeli sprawy takie się nie toczyły o wskazanie takiej okoliczności,
- czy przed tym Sądem po 2004 roku do dnia dzisiejszego toczyły się sprawy przeciwko lub z powództwa A Sp. z o.o. (podano nr KRS i adres siedziby), a jeżeli takie sprawy się toczyły, o podanie nazwy stron procesu ze wskazaniem ich roli (powodowej, pozwanej) wraz z przedmiotem sprawy, wartością przedmiotu sporu, sygnaturą oraz datą i treścią rozstrzygnięcia (ewentualnie ze wskazaniem, że sprawa nadal jest w toku), optymalnie poprzez przesłanie skanu wydanego w sprawie orzeczenia, a jeżeli sprawy takie się nie toczyły o wskazanie takiej okoliczności,
- czy przed tym Sądem po 2004 roku do dnia dzisiejszego toczyły się sprawy przeciwko lub z powództwa B Sp. z o.o. (podano nr KRS i adres siedziby), a jeżeli takie sprawy się toczyły, o podanie nazwy stron procesu ze wskazaniem ich roli (powodowej, pozwanej) wraz z przedmiotem sprawy, wartością przedmiotu sporu, sygnaturą oraz datą i treścią rozstrzygnięcia (ewentualnie ze wskazaniem że sprawa nadal jest w toku), optymalnie poprzez przesłanie skanu wydanego w sprawie orzeczenia, a jeżeli sprawy takie się nie toczyły o wskazanie takiej okoliczności.
WYROK WSA ORZEKŁ m.in.:
- ,,o ile dla potrzeb wywołania sprawy i zorientowania się w kolejności składnia przeprowadzanych przed sądem w danym dniu czynności – wokanda jest wywieszana lub wyświetlana przed salą – to nie oznacza to, że po tym dniu dane osobowe zwarte w wokandzie nie podlegają ochronie statuowanej przez przepisy RODO. Wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, bowiem nie budzi wątpliwości, że sytuacja, w której świadkowie lub inne osoby uczestniczące w sposób niezawodowy w czynnościach procesowych nie miałyby pewności, co do tego, iż informacje o ich udziale nie staną się przedmiotem nieograniczonego dostępu unikałyby, jak tylko to możliwe, wykonywania swoich obowiązków, co znacznie utrudniłoby funkcjonowanie sytemu wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Nadto, ujawnianie takich danych łamałoby wyrażoną w art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji RP zasadę proporcjonalności, ponieważ nakładałoby niepotrzebnie na wyżej wymienione osoby ciężar w postaci ujawnienia ich danych bez potrzeby uzasadnionej ochroną innych wartości wyrażonych w Konstytucji RP”
- ,,Nie można się bowiem powoływać na jawność danych osobowych zawartych w wokandach już odbytych rozpraw ze względu na jawność rozprawy zagwarantowanej w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. W tym zakresie jawność dotyczy publicznego, poddanego kontroli społecznej procedowania sądu, a nie danych wszystkich osób uczestniczących w zakończonym postępowaniu przed sądem (por. L. Garlicki, M. Zubik, “Komentarz do Konstytucji RP”, Lex 2016 r., M. A. Nowicki “Komentarz do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności”, Lex 2017 r.).”
- ,,Dodać nadto należy, że o tym, że dane z wokandy nie są jawne powszechnie wskazuje przepis § 97 rozporządzenia statuujący zasady ujawniania informacji o sprawach telefonicznie osobom, które się nie przedstawiły. Z jego treści wynika, że ujawnia się jedynie informacje z wokandy tylko w przypadku toczącej się w danym dniu sprawy (§ 97 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia).Nie ujawnia się danych z wokandy, gdy postępowanie zostało zakończone. Problematyka związana z udostępnianiem wokand sądowych była już przedmiotem rozważań sądów. WSA w Lublinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 lutego 2009 r. o sygn. akt II SAB/Lu 1/09 (CBOS) stwierdził, że wokanda zawierająca spis spraw rozpoznawanych w danym dniu przez sąd w określonym składzie jest informacją publiczną, dotyczącą funkcjonowania organu władzy publicznej, jakim jest sąd”.
- ,,W tym miejscu zwrócić uwagę na normę kolizyjną, zawartą w art. 1 ust. 2 u.d.i.p. stanowiącym, że przepisy przedmiotowej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Wykładnia językowa, funkcjonalna i systemowa przywołanego przepisu, prowadzi do konkluzji, że o ile funkcjonują odmienne regulacje ich udostępniania, to właśnie one będą miały pierwszeństwo przed u.d.i.p. Taką szczególną regulacją jest bez wątpienia ustawa o ochronie danych osobowych, która w sytuacji, gdy w treści informacji publicznej zawarte są dane osobowe, jest lex specialis w stosunku do u.d.i.p. Pogląd ten znajduje wyraz w utrwalonym orzecznictwie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2006 r. o sygn. akt II SA/Wa 2016/05; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 30 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SA/Ol 194/12; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 25 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SAB/Sz 10/12, CBOS). Wokanda, zgodnie z § 23 przywołanego już wcześniej zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 roku w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowych jest dokumentem ewidencyjnym i organizującym pracę sądu, mającym na celu zapewnienie właściwego porządku rozpatrywania spraw. Dodatkowo pełni funkcję informacyjną dla stron postępowania oraz innych osób znajdujących się w sądzie i chcących wziąć udział w rozprawie, dlatego jest ogólnie dostępna tylko w dniu, w którym ma odbyć się rozprawa, czy też posiedzenie i tylko na terenie budynku sądu. W ten sam sposób wypowiedziano się w piśmiennictwie (cytat): “(…) inne niż w budynku sądu upublicznienie wokandy wraz ze znajdującymi się w niej danymi osobowymi stron i innych osób wezwanych nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących normach prawnych” (Irena Kamińska, Mirosława Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej, Komentarz LexisNexis z 2012 r., str. 89-90).”
- ,,dane zawarte w wokandzie w postaci nazwy osób prawnych, będących stroną postępowania w połączeniu z przedmiotem postępowania, nie są objęte działaniem ustawy o ochronie danych osobowych. Nieuzasadnionym byłoby też przyjęcie, że dane te są przedmiotem tajemnicy przedsiębiorcy, rozumianej zgodnie z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 419). Jednakże, znaczna część spraw dotyczy osób fizycznych, będących członkami organów spółek prawa handlowego, a także osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. W przypadku członków organów spółek bezspornym jest, że ich dane zawarte w wokandzie są chronione ustawą o ochronie danych osobowych. Jeśli chodzi o osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą, to objęcie ochroną ich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska w połączeniu z przedmiotem postępowania na gruncie ustawy o ochronie danych osobowych także nie powinno budzić wątpliwości. Już samo imię i nazwisko przedsiębiorcy, mimo że stanowi, zgodnie z art. 434 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1025), obowiązkowy element firmy przedsiębiorcy, podlegającej ujawnieniu w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej, utworzonej na podstawie art. 23 i art. 25 ustawy z dnia 2 lipca 2004 . o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.), stanowi dane osobowe chronione ustawą o ochronie danych osobowych. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych (zd. drugie art. 434 k.c.)”.
- ,,zasada jawności postępowania sądowego, będąca gwarancją bezstronności i niezależności sędziego, podniesiona do rangi konstytucyjnej (art. 45 Konstytucji RP) nie może być stosowana bez ograniczeń, w sposób naruszający inne konstytucyjne prawa i wolności jednostki, jak prawo do prywatności (art. 47 Konstytucji RP), czy prawo do ochrony danych osobowych (art. 51 Konstytucji RP). Realizowana jest ona przede wszystkim poprzez umożliwienie publiczności udziału w postępowaniu sądowym. Wywieszenie wokandy w dniu, w którym odbywa się rozprawa, ma za zadanie taki udział zapewnić. Natomiast udostępnienie wokandy dotyczącej posiedzenia, które już miało miejsce, nie służy zapewnieniu jawności postępowania, a więc zasada z art. 45 Konstytucji RP nie powinna być w tym przypadku podstawą do ograniczenia zasady prywatności.”
- ,,art. 9 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1360), jako ustawowa konkretyzacja konstytucyjnej zasady jawności postępowania, stanowi w zdaniu drugim, że tylko strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi akt. Udostępnienie wokand zawierających nazwę osoby prawnej lub imię i nazwisko osoby fizycznej, będącej stroną postępowania sądowego, wraz z sygnaturą akt sprawy, mogłoby prowadzić do uzyskania przez osobę nieuprawnioną odpisu orzeczenia oraz jego uzasadnienia”.