Jawność operatów szacunkowych w trybie UDIP – tak ! (NSA)

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18.6.2019 r. (I OSK 237/17) uchylił zaskarżony wyrok WSA we Wrocławiu w części, zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku oraz stwierdził, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

NSA orzekł m.in.: ,,skoro w ustawie o gospodarce nieruchomościami nie zostały uregulowane zasady i tryb dostępu do informacji publicznej, to do tych informacji stosuje się przepisy u.d.i.p. Powyższe oznacza, że organ, a za nim Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo uznali, iż operat szacunkowy nie podlega udostępnieniu. Dokument taki posiada walor informacji publicznej. Wskazuje bowiem na podstawie jakich danych organy administracji doszły do ustalenia wartości nieruchomości, co do których stosuje się przepisy u.g.n.”.


STAN FAKTYCZNY    STAN FAKTYCZNY  STAN FAKTYCZNY  STAN FAKTYCZNY


 [Wniosek był dość szeroki,  ale pominę wtym miejscu dalsze szczegóły skupiając się jednie na istocie czyli jak sądy poszczególne traktowały dostęp do operatów szacunkowych w świetle art. 1 ust. 2 u.d.i.p.]

W sprawie wnioskodawca wystapił do organu o udostenienie m.in. operatu szacunkowego wskazanej nieruchomości. WSA we Wrocławiu w wyroku z 3.10.2017 r. stwierdził w tezie wyroku: ,,Dostęp do operatu szacunkowego wykonywanego na zlecenie organu administracji publicznej został w sposób odrębny uregulowany w art. 156 ust.1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami( tj. Dz.U. 2016 , poz. 2147 ) , który to przepis stanowi lex specjalis w stosunku do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wobec tego podmiot informacyjnie zainteresowany nie można dochodzić uprawnienia dostępu do operatu szacunkowego z powołaniem się na ustawę o dostępie do informacji publicznej , gdyż jej zastosowanie jest w takim przypadku wyłączone”.


WYROK NSA  WYROK NSA  WYROK NSA  WYROK NSA


NAczelny Sąd Administracyjny przyjła całkowicie odmienne stanowisko w przemdiocie dopuszczalności stosowania ustawy o dostępie wobec treści operatów szacunkowych.

W wyriku NSA czytamy m.in.: 

  1. ,,Z treści art. 156 ust. 1a u.g.n. wynika jedynie, że organ administracji publicznej, który zlecił rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie operatu szacunkowego, jest obowiązany umożliwić osobie, której interesu prawnego dotyczy jego treść, przeglądanie tego operatu oraz sporządzanie z niego notatek i odpisów. Osoba ta może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z operatu szacunkowego lub wydania jej z operatu szacunkowego uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem tej osoby. Przepis ten został wprowadzony do ustawy o gospodarce nieruchomościami dnia 22 października 2007 r. ustawą z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 173, poz. 1218). Dodanie tego przepisu miało przede wszystkim na celu zapewnienie ustawowego dostępu dla osób mających interes prawny w uzyskaniu wglądu do operatu szacunkowego, a to wobec pojawiających się w praktyce częstych przypadków uniemożliwiania takiego dostępu tym osobom na podstawie art. 73 k.p.a., co wynika wprost z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw Druk Nr 1468, Sejm V Kadencji, tekst za LEX). Tylko więc pozornie może się wydawać, że przepis art. 156 ust. 1a u.g.n. stanowi lex specialis wobec u.d.i.p. Wprowadzenie tej regulacji należy uznać za wyraz nadgorliwości ustawodawcy, który chciał w przepisach wprost zagwarantować dostęp stron do operatów szacunkowych określony dotąd ogólnie w art. 73 k.p.a. (por. J. Jaworski [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz. Praca zbiorowa, C.H. Beck, Wydanie II, Warszawa 2011, s. 1156).”.
  2. ,,Stwierdzić, zatem należy, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami w tym jej art. 156 ust. 1a, nie ustanawiają odmiennie od regulacji zawartej w u.d.i.p. oraz wyłącznie i całościowo co do wszystkich podmiotów, problematyki dostępu do operatów szacunkowych wykonywanych na zlecenie organów administracji publicznej, w konsekwencji nie są przepisami, o których mowa w art. 1 ust. 2 u.d.i.p. Zatem, skoro w ustawie o gospodarce nieruchomościami nie zostały uregulowane zasady i tryb dostępu do informacji publicznej, to do tych informacji stosuje się przepisy u.d.i.p. Powyższe oznacza, że organ, a za nim Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo uznali, iż operat szacunkowy nie podlega udostępnieniu. Dokument taki posiada walor informacji publicznej. Wskazuje bowiem na podstawie jakich danych organy administracji doszły do ustalenia wartości nieruchomości, co do których stosuje się przepisy u.g.n.”.

komentarz dr Piotr Sitniewski     komentarz dr Piotr Sitniewski  


W pełni popieram ten sposób podejścia do sprawy, chodż dla spójności systemowej, można by oczekiwać, że podobne zdanie powinny Sądy skorygować odnośnie dotępu w trybie udip do kopii aktów notarialnych. Moim zdaniem błędnie uważa się, że kopii aktów notarialnych nie można udostępnić w trybie udip ze względu na treść art. 110 par. 1 i2 ustawy Prawo o notariacie:

§ 1. Wypisy aktu notarialnego wydaje się stronom  aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym.
§ 2. Za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu wojewódzkiego , w którego okręgu znajduje się kancelaria notariusza, wypis aktu notarialnego może być wydany także innym osobom. Sąd orzeka w tym przedmiocie w trybie postępowania nieprocesowego, po wysłuchaniu stron aktu notarialnego, jeżeli stawią się na wezwanie. Postanowienie sądu wojewódzkiego nie podlega zaskarżeniu.
Moim zdaniem nalezy odróżniać od siebie wypis aktu od kopii aktu a trybie udip. Kopia aktu notarialneg poddana stosownej anonimizacji, nie jest wypisem. Oba reżimy prawne – Prawo o notariacie i UDIP – mówią o czymś innym. Wypis to nie kopia, a i kopia nie jest wypisem. Ale to tak na marginesie.
Wyrok powyższy w pełni popieram i swoiście podziwiam i gratuluję!.