Akt łaski Prezydenta niejawny.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r., (II SA/Wa 1631/16) kontrolował proces realizacji prawa do informacji publicznej , w w trakcie którego Wnioskodawca zwrócił się do Kancelarii Prezydenta R.P. o udostępnienie informacji na temat: ,,listy (imiona i nazwiska) wszystkich ułaskawionych osób przez Prezydenta RP, począwszy od Prezydenta RP L. W. aż do Prezydenta RP A. D. (do dnia odpowiedzi na wniosek) z podaniem dat ułaskawień oraz z podziałem na kadencje poszczególnych Prezydentów RP”.


Kancelaria Prezydenta R.P> odpowiedziała: ,,że treść powyższego wniosku jest identyczna z treścią wniosku złożonego do Kancelarii Prezydenta RP w dniu […] października 2015 r. na który Kancelaria Prezydenta RP udzieliła odpowiedzi w dniu 2 grudnia 2015 r., przy czym informacje w zakresie danych statystycznych dotyczących kadencji Prezydenta RP A. D. zostały udzielone za okres do dnia 16 listopada 2015 r. Następnie Kancelaria Prezydenta RP ustosunkowała się do części wniosku o dostęp do informacji publicznej w zakresie listy (imion i nazwisk) wszystkich ułaskawionych osób, poczynając od Prezydenta RP L. W. aż do Prezydenta RP A. D. (do dnia odpowiedzi na wniosek), wydając decyzję w dniu […] stycznia 2016 r. nr […], mocą której odmówiono udostępnienia żądanej informacji, zaś po wniesieniu przez skarżącego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, decyzją z dnia […] lutego 2016 r. nr […] utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję. Po wniesieniu skargi do Sądu, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia z dnia 5 maja 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 395/16, odrzucił skargę. Powyższe zaś oznacza, że wydana w powyższej sprawie decyzja jest objęta zasadą trwałości decyzji administracyjnych, wyrażoną w art. 16 k.p.a. Wydanie kolejnej decyzji w sprawie w tym zakresie, w którym złożono tożsamy wniosek z wnioskiem z dnia […] października 2015 r. rozpoznanym już wskazaną decyzją spowodowałoby, że byłaby ona nieważna na podstawie art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a., gdyż naruszona zostałaby zasada res iudicata. Wobec powyższego udzielono informacji za okres nie objęty poprzednio złożonym wnioskiem tj. za okres od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 14 lipca 2016 r. wskazując, że w tym czasie Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej A. D. zastosował prawo łaski wobec 5 osób (postanowienia z dnia […] stycznia 2016 r. – 1 osoba, z dnia […] marca 2016 r. – 3 osoby oraz z dnia […] lipca 2016 r. – osoba”


WSA w Warszawie rozpatrując skargę , orzekł m.in.: ,,udostępniając skarżącemu dane co do zastosowania prawa łaski przez Prezydenta RP z podaniem ilości tych aktów i dat wydanych w tym zakresie postanowień, słusznie organ zauważa, że określenie tożsamości osoby fizycznej wobec której zastosowano prawo łaski bezpośrednio poprzez podanie jej imienia i nazwiska, prowadzi do naruszenia konstytucyjnie zagwarantowanej wartości, jaką jest ochrona prywatności. Nie można bowiem nie zauważyć, iż ujawnienie tych osób z imienia i nazwiska, jednocześnie i jednoznacznie prowadzi do ujawnienia faktu o ich skazaniu, a więc zdarzenia ze sfery ich życia prywatnego. Ponadto zadośćuczynienie żądaniu skarżącego prowadziłoby w rzeczywistości do obejścia prawa, bowiem w momencie ułaskawienia i w konsekwencji zatarcia skazania oraz wykreślenia zapisu o karalności z Krajowego Rejestru Karnego, ujawnienie informacji o ułaskawieniu osoby z podaniem imienia i nazwiska oznacza automatycznie podanie informacji o karalności tej osoby, mimo że w świetle prawa nie jest już ona osobą karaną. Rzeczą oczywistą zatem jest, że takie działanie byłoby niezgodne z prawem i dotyczyłoby ono zarówno osoby pełniącej, jak i nie pełniącej funkcji publicznej, wobec których zastosowano instytucję ułaskawienia. Niezależnie od powyższego zauważyć należy, że jawność postępowania w sprawie ułaskawienia jest ustawowo ograniczona, co do pozytywnych opinii, nawet dla stron postępowania (vide: art. 560 § 4 Kodeksu postępowania karnego)”.


Komentarz dr Potr Sitniewski: Wyrok jest słuszny, ale powstaje pytanie: jak sią on ma do treści art. 5 ust. 3 i 4 udip o którym często się zapomina. Zgodnie z art. 5 ust. 3 u.d.i.p.: ,,Nie można, z zastrzeżeniem ust. 1 i 2, ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniu przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu administracyjnym, karnym lub cywilnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy władz publicznych lub innych podmiotów wykonujących zadania publiczne albo osób pełniących funkcje publiczne – w zakresie tych zadań lub funkcji”.

Czy Kancelaria Prezydenta nie powinna podzielić aktów łaski na dwie grupy? Jedna grupa dotycząca osób prywatnych,  tak ich roboczo nazwijmy, oraz grupa druga: osoby skazane w związku z pełnioną funkcja publiczną, a następnie wobec których zastosowano akt łaski. Moim zdaniem w sprawie np. ministra Kamińskiego ,  cy np. akt łaski zastosowany przez Prezydenta Kwaśniewskiego od koniec swojej kadencji: ,,W grudniu 2005 roku, na finiszu własnej kadencji, prezydent Aleksander Kwaśniewski zastosował prawo łaski wobec byłego wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sobotki, łagodząc mu karę pozbawienia wolności do 1 roku, z warunkowym zawieszeniem na okres 2 lat”.

Czy zatem art. 5 ust 3 udip nie określa, że zastosowanie aktu łaski wobec osób pełniących funkcje publiczne, gdy ma to związek z pełnionymi funkcjami publicznymi , korzysta  z jawności co do zasady, czyli nie powinna być wydana decyzja o odmowie? Owszem, można objąć niejawnością, ale tylko w zakresie prywatności jaka nie wykazuje związku z pełnionymi funkcjami publicznymi? W tym zakresie uwazam, że decyzja będąca przedmiotem skargi jest wadliwa.