Wniosek FAX=em – TAk zdaniem NSA.

W NSA zapadł bardzo ważny wyrok z praktycznego puktu widzenia. NSA w wyroku z dnia 6 marca 2018 r. ( I OSK 2577/17) kontrolował proces realizacji prawa do informacji, rozpatrując skargę kasacyjną od wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 27.6.2017 r. (IV SAB/Wr 91/17) . Podstawowy przekaz jaki wynika z powyższego wyroku NSA brzmi: wniosek o dostep do informacji publicznej można złożyć za pośrednictwem faxu. 


W sprawie wnioskodawczyni ,,w marcu 2017 r. za pośrednictwem faksu zwróciła się do organu o udostępnienie informacji publicznej o następującej treści:

“Na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej proszę o udostępnienie:

1. z jakim podmiotem/podmiotami gmina współpracuje w zakresie wywozu śmieci;

2. umowy cywilnoprawnej/umów cywilnoprawnych zawartych z podmiotem/podmiotami wskazanymi w pkt 1 obowiązujących/wykonywanych na dzień złożenia wniosku;

3. wszystkich decyzji o warunkach zabudowy wydanych w ramach działalności urzędu w okresie od […] stycznia 2016 roku do dnia […] lipca 2016 roku;

4. wszystkich umów o pracę dotyczących urzędników (funkcjonariuszy publicznych) zatrudnionych w urzędzie na dzień złożenia wniosku;

5. listy imion i nazwisk pracowników samorządowych, którzy w 2015 i 2016 roku otrzymali nagrodę/nagrody oraz wysokość tej nagrody/nagród w odniesieniu do każdego z nagrodzonych pracowników samorządowych oraz informacji o tym jakie osiągnięcia w pracy zawodowej stanowiły podstawę przyznania tej nagrody/tych nagród − w odniesieniu do każdego pracownika samorządowego.

Przekazania ww. informacji proszę dokonać drogą elektroniczną, na następujący adres poczty elektronicznej: […]. Informację o jakiej mowa w pkt 2,3,4 proszę przekazać poprzez przesłanie skanów ww. dokumentów (ich pełnej treści). Jedna wiadomość nie powinna mieć więcej niż 20 MB. W przypadku większego rozmiaru pliku proszę o wysłanie kilku wiadomości. Również wszelką inną korespondencję proszę prowadzić za pośrednictwem poczty elektronicznej, z wykorzystaniem ww. adresu e-mail.”


W odpowiedzi na skargę, Wójt Gminy B. wniósł o jej oddalenie.

Zaprzeczył, jakoby w dniu 16 marca 2017 r. do organu wpłynął wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie wskazanym w skardze na bezczynność organu z dnia 25 kwietnia 2017 r., za pośrednictwem dokumentu przesłanego za pomocą faxu albo w jakiejkolwiek innej formie. Po doręczeniu skargi z dnia 25 kwietnia 2017 r. organ zweryfikował dziennik korespondencyjny, w którym rejestrowane są wszelkie pisma wpływające do Urzędu Gminy B., w tym także te, które wpływają za pomocą poczty elektronicznej oraz faxu, w którym nie odnotowano wpływu wniosku skarżącego o udostępnienie informacji publicznej. Na dowód powyższego organ przedłożył potwierdzenie rejestru korespondencji przychodzącej z dnia 16 marca 2017r.

Wskazał, że informację o wniosku skarżącego o udostępnienie informacji publicznej organ powziął dopiero po doręczeniu mu skargi na bezczynność z dnia 25 kwietnia 2017 r.


WSA stwierdził m.in.: ,,należało uznać, że żądane przez nią dokumenty oraz dane mieszczą się w zakresie podlegającej udostępnieniu informacji publicznej. Stanowią one informacje, o których mowa: w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d/ i f/ oraz w art. 6 ust. 1 pkt 4 tiret pierwsze u.d.i.p. oraz informacje dotyczące gospodarowania środkami publicznymi, zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.). W niniejszej sprawie kwalifikacja żądanych danych, dokumentów i aktów administracyjnych jako informacji publicznej nie była zresztą między stronami sporna, a Wójt Gminy B., po otrzymaniu skargi, nie spełnił żądania wniosku skarżącej Fundacji.(…).”.

Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie miało jednak ustalenie, czy w ogóle doszło do skutecznego złożenia wniosku o udzielenie informacji publicznej. Skarżąca fundacja dla wykazania faktu doręczenia swego wniosku przedstawiła wydruk potwierdzenia transmisji telefaksu, twierdząc, że jego treść stanowi miarodajny dowód świadczący o tym, iż wniosek skutecznie złożyła. Organ natomiast utrzymywał, że pismo zawierające żądanie nie wpłynęło do urzędu gminy, a sam wydruk potwierdzenia transmisji nie jest dowodem z którego wynika iż wniosek złożono. (…). 

Skarżąca, na dowód doręczenia Wójtowi Gminy B. wniosku o udostępnienie informacji publicznej, przedstawiła potwierdzenie transmisji telefaksu “potwierdzenie faksu” (k. 8 akt sądowych). Z treści tego wydruku wynika, że dnia 16 marca 2017 r. o godz. 8:52 przesłano na numer […] pismo zawierające wniosek o udostępnienie informacji publicznej o treści przytoczonej we wcześniejszej części uzasadnienia. Wydruk zawiera również informacje, że wygenerowało go urządzenie “HP Color KaserJet MFP M476dw” oraz że transmisja trwała 55 sekund, a w rubryce “wynik” widniała informacja “OK”.

W ocenie Sądu wydruk ten potwierdzał fakt skutecznego wysłania pisma, ponieważ wynikają z niego wszystkie dane identyfikujące transmisję – data, godzina, treść pisma oraz wynik transmisji. Brak jest jednocześnie podstaw do kwestionowania oświadczenia pełnomocnika Skarżącej, że wynik transmisji “OK” uzależniony jest od otrzymania przez urządzenie wysyłające telefaks sygnału zwrotnego z urządzenia odbiorczego. Nie budzi również wątpliwości, że numer adresata widniejący na potwierdzeniu transmisji był w dniu 16 marca 2017 r. numerem wskazanym na stronie internetowej Gminy B. jako numer telefaksu.”.


Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z  6.3.2018 r. ( I OSK 2577/17) stwierdził m.in.: ,,

,,Błędna jest zatem taka wykładnia art. 13 ust. 1 u.d.i.p., według której przesłanie wniosku o udostępnienie informacji publicznej drogą elektroniczną dla uznania, że został on skutecznie złożony wymaga od wnioskodawcy potwierdzenia otrzymania wniosku przez organ. Taka wykładnia zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie znajduje odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach” (wyroki NSA: z dnia 19 maja 2017 r., sygn. akt I OSK 2292/15, z dnia 8 czerwca 2017, sygn. akt I OSK 613/1). Orzecznictwo przyjęło więc, że na podmiocie, do którego został złożony wniosek o udostępnienie informacji publicznej, spoczywa ryzyko nieodebrania wysłanego na jego oficjalny (podany na stronie Biuletynu Informacji Publicznej) adres poczty elektronicznej – wniosku. Oznacza to, że do zadań organu należy takie skonfigurowanie skrzynki odbiorczej oraz organizacja pracy osób odpowiedzialnych za odbiór i przegląd poczty elektronicznej w taki sposób, aby skutecznie odbierać wnioski o udostępnienie informacji publicznej (por. wyrok NSA z 17 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 2113/15, podobnie P. Sitniewski, Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism, Warszawa 2016, s. 63-64).”.

Powyższy pogląd można również przyjąć w przypadku spraw, w których wniosek o udzielnie informacji publicznej jest doręczany za pomocą faksu. Jeżeli zatem – tak jak miało to miejsce w rozpoznawanej sprawie, wnioskodawca wysłał faks z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej na numer podany w Biuletynie Informacji Publicznej prowadzonym przez podmiot zobowiązany, dysponuje dowodem doręczenia faksu w postaci wydruku transmisji z potwierdzeniem odbioru, generowanym automatycznie przez urządzenie przesyłowe – wówczas należy uznać, że wniosek został prawidłowo doręczony podmiotowi zobowiązanemu, a zatem od chwili doręczenia wniosku zaczyna upływać termin do udzielenia odpowiedzi określony w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. Tylko w sytuacji, gdyby podmiot, do którego wpłynął wniosek, wykazał, że wniosek nie mógł być skutecznie doręczony wnioskodawcy z przyczyn od niego niezależnych (np. wnioskodawca popełnił błąd w wyborze numeru, pod który wysłał faks) – wówczas należałoby uznać, iż wniosek nie został prawidłowo doręczony, a zatem nie można byłoby mu skutecznie postawić zarzutu bezczynności. Natomiast braki organizacyjne lub problemy techniczne nie są w żaden sposób okolicznościami pozwalającymi uznać, że wobec ich wystąpienia podmiot, do którego wpłynął wniosek o udzielenie informacji publicznej, nie pozostaje w bezczynności.”