WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 27.9.2018 r. (II SAB/RZ 71/18) kontrolował proces realizacji prawa do informacji publicznej w ramach którego Wnioskodawca zwrócił się do dyrektora oddziału NFZ o udostępnienie nastepujących infomracji w trybie UDIP:

I. wysokości (kwot) sumarycznych nagród i premii wypłaconych wszystkim pracownikom Oddziału Wojewódzkiego NFZ (dalej: “OW NFZ”) w okresie od 1 stycznia 2015 roku do dnia merytorycznej, pełnej odpowiedzi (w ujęciu rocznym: 2015, 2016, 2017, 2018),

II. zestawienie pracowników (imiona i nazwiska/stanowisko) OW NFZ pełniących funkcje publiczne (czyli nie pełniących funkcji usługowych, technicznych, jak np. konserwator, kierowca, osoby sprzątające, itp.) z podziałem na komórki organizacyjne oraz kwotą nagród przyznanych w roku 2015, 2016, 2017 i 2018 wraz z uzasadnieniem ich przyznania

III. wynagrodzenia brutto za miesiąc marzec 2018 r. każdego z pracowników OW NFZ pełniących funkcje publiczne (czyli nie pełniących funkcji usługowych, technicznych, jak np. konserwator, kierowca, osoby sprzątające, itp.) z podaniem imienia, nazwiska, stanowiska służbowego i przyporządkowanej kwoty brutto tegoż wynagrodzenia (ze wszystkimi dodatkami, w rozbiciu na nie: specjalne/funkcyjne/stażowe, itp.),

IV. zestawienie pracowników OW NFZ pełniących funkcje publiczne (imiona i nazwiska/stanowisko) z podziałem na komórki organizacyjne wraz ze wskazaniem nazwy ukończonego kierunku studiów lub szkoły (+ specjalność, + ewentualnie nazwa kierunku ukończonych studiów podyplomowych – jeśli dotyczy) tego pracownika, wedle przykładowego, rekomendowanego przeze mnie wzoru: 1) Komórka A – Pracownik X Y – kierunek: prawo (Uniwersytet Warszawski) – studia podyplomowe: dziennikarstwo (Uniwersytet Gdański) 2) Komórka A – Pracownik Z W – kierunek: filologia polska (Uniwersytet…) 3) Komórka B – Pracownik T R – kierunek: informatyka (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie) 4) Stanowisko ds.- Pracownik U D – kierunek: finanse i rachunkowość – specjalność: rachunkowość, itd.

V. zestawienie osób nie pełniących funkcji publicznych pracujących w OW NFZ wraz ze wskazaniem stanowiska pracy oraz komórki, w której dany pracownik pracuje (bez imion i nazwisk)

VI. zestawienie pracowników (bez imion i nazwisk) OW NFZ nie pełniących funkcji publicznych (czyli pełniących funkcje usługowe, techniczne, jak np. konserwator, kierowca, osoby sprzątające, itp.) z podziałem na komórki organizacyjne oraz kwotą nagród przyznanych w roku 2015, 2016, 2017 i 2018 wraz z uzasadnieniem ich przyznania, aktualnych na dzień udzielenia “pełnej merytorycznej”.

Dyrekor oddziału NFZ w odpowiedzi : ,,podał informacje dotyczące wynagrodzenia brutto za m-c marzec 2018 r.: Dyrektora Oddziału, Zastępcy Dyrektora ds. Ekonomiczno – Finansowych, Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych, Zastępcy Dyrektora ds. Służb Mundurowych z wyszczególnieniem, imion i nazwisk osób pełniących te funkcje, wykształcenia oraz wysokości wynagrodzenia. W dalszej kolejności udzielił informacji dotyczących sumarycznie wypłaconych nagród i premii w latach: 2018, 2017, 2016 i 2015 z wyszczególnieniem stanowisk pracowniczych. Jednocześnie wyjaśnił, że analiza udzielonych pełnomocnictw i upoważnień pracownikom OW NFZ wykazała, że osobami pełniącym funkcje publiczne w OW NFZ są wyłącznie Dyrektor oraz jego Zastępcy wykonujący zadania na podstawie udzielonych pełnomocnictw. Pozostali pracownicy nie posiadają takiego zakresu uprawnień, który pozwalałby na kształtowanie zadań nałożonych na OW NFZ”.

WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 27.9.2018 r. (II SAB/RZ 71/18) stwierdził m.in.: ,,”W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż osobą pełniącą funkcje publiczne i mającą związek z pełnieniem takiej funkcji będzie każdy, kto pełni funkcję w organach władzy publicznej lub też w strukturach jakichkolwiek osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, jeżeli funkcja ta ma związek z dysponowaniem majątkiem państwowym lub samorządowym albo zarządzaniem sprawami związanymi z wykonywaniem swych zadań przez władze publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują lub gospodarują mieniem komunalnym, lub majątkiem Skarbu Państwa. Za pełniące funkcję publiczną uznać należy osoby, które wykonują powierzone im przez instytucje państwowe lub samorządowe zadania i przez to uzyskują znaczny wpływ na treść decyzji o charakterze ogólnospołecznym. Cechą wyróżniającą takie osoby jest posiadanie określonego zakresu uprawnień pozwalających na kształtowanie treści wykonywanych zadań w sferze publicznej. Wskazanie, czy mamy do czynienia z funkcją publiczną, powinno zatem odnosić się do badania, czy określona osoba w ramach instytucji publicznej realizuje w pewnym zakresie nałożone na tę instytucję zadanie publiczne. Chodzi zatem o podmioty, którym przysługuje co najmniej wąski zakres kompetencji decyzyjnej w ramach instytucji publicznej” (wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 grudnia 2016 r. II SA/Wa 1282/16).

Odnosząc powyższe rozważania do struktury organizacyjnej OW NFZ a także jego zadań i kompetencji należy uznać, że osobami pełniącymi funkcje publiczne są tylko Dyrektor i jego zastępcy. Nie pełnią natomiast funkcji publicznych pozostali pracownicy Oddziału Wojewódzkiego Funduszu, ponieważ nie posiadają oni uprawnień pozwalających na kształtowanie treści wykonywanych zadań w sferze publicznej. (…) W tym zakresie Sąd w całości podziela stanowisko organu wyrażone w odpowiedzi na skargę.

Czynności o charakterze wyłącznie usługowym podejmowane nawet w ramach instytucji publicznych, nie dają podstaw do kwalifikowania osób wykonujących te czynności jako osób pełniących funkcje publiczne lub osób “mających związek z pełnieniem tych funkcji”.

Należy przyjmować kryterium bezpośredniości oddziaływania działań podejmowanych w ramach instytucji publicznej wpływających na sytuację prawną innych osób, w czym mieszczą się zwłaszcza co najmniej wąskie kompetencje decyzyjne,

Poza zakresem pojęcia “osób pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji” nie pozostają tylko te osoby, które w ramach instytucji publicznej podejmują działania wyłącznie na stanowiskach usługowych i technicznych. Również działania osób znajdujących się w strukturze instytucji pub licznej mające charakter wyłącznie pomocniczy, doradczy, opiniujący, konsultujący, których wyniki nie są wiążące, tzn. mogą być uwzględnione (lub nie) przez inny podmiot kształtujący bezpośrednio w ramach instytucji publicznej sytuację prawną innych osób, nie pozwalają osób takich (pomocników, doradców, opiniujących, konsultantów) traktować jako “osoby pełniące funkcje publiczne, mające związek, z pełnieniem tych funkcji” w rozumieniu art. 5 ust. 2 u.d.i.p. (tak słusznie NSA w wyroku z dnia 9 czerwca 2017 r., sygn. akt I OSK 2130/15)”. 

komentarz dr Piotr Sitniewski: Sprawa pokazuje,jak ważne jest by podjać próbę prawnej regulacji kto w rozumieniu prawa do informacji pełni funkcję publiczną. W przeciwnym bowime wypadku rozpatrtwanie tej kwestii zostanie pozostawione wyłącznie orzecznictwu sądowemu a wobec ogromnej różnorodności stanów faktycznych, nie pozwoli to na jasną odpowiedż na pytanie: KTO PEŁNI FUNKCJE PUBLICZNE w rozumieniu prawa do informacji?

Polecam w tym zakresie swoje trzy artykuły: 

1. ,,Zakres zadań i funkcji osoby pełniącej funkcję publiczną w rozumieniu art. 5 ust. 2 udip – ze szczególnym uwzględnieniem granic jawności wynagrodzenia tych osób – wyniki badań”. 1-2/2015 ST, str. 113 – 121.
2. ,,Kim jest osoba pełniąca funkcję publiczną?” Informacja w Administracji, C.H.Beck, 3/2017, str. 47-54.
3. ,,RODO jako czynnik porządkujący granice jawności informacji o osobach pełniących funkcje publiczne” Informacja w Administracji, C.H. Beck, 4/2018, str. 49 -57 (w druku, ukaże się pod koniec 11.2018)