WSA w Kielcach w wyroku z dnia 24.10.2018 r. (II SAB/Ke 65/18) kontrolował proces realizacji prawa do informacji, w ramach którego wnioskodawca wystąpił do Wójta o udostępnienie informacji publicznej, wskazując o jaką informację chodzi (projekt protokołu z sesji Rady Gminy z dnia 13 sierpnia i 17 sierpnia 2018 r.) i formę jej udostępnienia (kopia nagrania CD z ww. sesji). W odpowiedzi Wójt poinformował wnioskodawcę, że z żądaną informacją może się zapoznać w Urzędzie Gminy., w siedzibie biura rady.

WSA w Kielcach oddalił skargę wskazując na następujące argumenty natury prawnej :

1. Zgodnie z art. 1 ust. 2 udip, przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi (…). Takie właśnie odmienne zasady i tryb dostępu do informacji publicznych przewidziane są w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (…) W myśl art. 11b tej ustawy działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw (ust. 1). Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy (ust. 2). Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy (ust. 3).
2. Ze Statutu Gminy  wynika, że udostępnieniu podlegają m.in. protokoły z posiedzeń rady i komisji (§ 20 ust. 5 lit. e). Udostępnienie dokumentów publicznych obejmuje prawo do bezpłatnego uzyskania informacji o dokumentach, wglądu do dokumentów, kopiowania dokumentów lub sporządzania uwierzytelnionych kopii z dokumentów. Dostęp do dokumentów publicznych jest realizowany w formie powszechnej publikacji, sukcesywnego udostępnienia dokumentów do wglądu powszechnego, bezpośredniego udostępnienia dokumentu uprawnionemu na jego wniosek (§ 20 ust. 9 lit. a-c). Powszechnej publikacji dokonuje się w Dzienniku Urzędowym Województwa , Biuletynie Informacji Publicznych, na tablicach ogłoszeń Urzędu Gminy i w sołectwach.
3. Sukcesywnie udostępnianiu do wglądu powszechnego dokumentów publicznych następuje w drodze wykładania lub wywieszania dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych , poprzez zainstalowanie urządzeń umożliwiających zapoznanie się z dokumentem. Sukcesywnemu udostępnieniu podlegają m.in. protokoły z sesji rady. Bezpośrednie udostępnienie dokumentu publicznego dotyczy tych dokumentów, których udostępnienie nie może być dokonane w formie powszechnej publikacji lub sukcesywnego udostępnienia. Udostępnienia dokonuje się na pisemny wniosek uprawnionego. Udostępnienie następuje niezwłocznie w formie zgodnej z wnioskiem o ile środki techniczne, którymi dysponuje umożliwiają przekazanie w taki sposób, o jaki wnioskował uprawniony. Jeżeli dokument nie może być udostępniony niezwłocznie, należy podać uprawnionemu przyczynę tej zwłoki i określić termin udostępnienia nie dłuższy niż 7 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli dokument nie może być udostępniony w formie zgodnej z wnioskiem uprawnionego, wójt decyduje o innej formie udostępnienia podając uzasadnienie tego stanu rzeczy.
4. Załącznikiem do ww. Statutu jest Regulamin Rady Gminy, który stanowi, że pracownicy wyznaczeni przez wójta do obsługi sesji rady sporządzają protokół obrad. Odpis protokołu z kopiami uchwał oraz załączniki doręcza się najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia zakończenia sesji wójtowi, który podejmuje stosowne działania zmierzające do wykonania uchwał i ustaleń podjętych przez radę. Protokół z sesji jawnej wykłada się do publicznego wglądu w siedzibie rady oraz na każdej następnej sesji. W trakcie obrad lub nie później niż na najbliższej sesji radni mogą zgłaszać poprawki lub uzupełnienia do protokołu, o ich uwzględnieniu rozstrzyga przewodniczący po wysłuchaniu protokolanta.
5. Przywołane przepisy Statutu Gminy G. w sposób kompleksowy regulują kwestię udostępniania protokołów z sesji Rady Gminy, a w świetle art. 11b ust. 3 usg w zw. z art. 1 ust. 2 udip udostępnianie tych protokołów powinno odbywać się na zasadach i w trybie określonym w Statucie. Przepisy Statutu nie znają instytucji “projektu protokołu”, wszędzie jest mowa o protokole, podlegającym wyłożeniu na najbliższej sesji Rady Gminy, na której radni mogą zgłaszać poprawki lub uzupełnienia do protokołu. Udostępnianie takiego protokołu, jeszcze nie zatwierdzonego na najbliższej sesji Rady Gminy, również odbywa się na zasadach i w trybie określonym w Statucie.
6. W świetle powyższego, w ocenie Sądu, organ nie miał obowiązku doręczać wskazanych we wniosku protokołów z sesji Rady Gminy z dnia 13 sierpnia i 17 sierpnia 2018 r. na płycie CD na podany we wniosku adres. W piśmie z dnia 27 sierpnia 2018 r. prawidłowo poinformował w jaki sposób, zgodnie ze Statutem Gminy, skarżący może zapoznać się z przedmiotowymi protokołami.
7. Podstawowym źródłem informacji o posiedzeniach organów kolegialnych są więc protokoły, a zapis audiowizualny lub teleinformatyczny jest jedynie zastępczą formą udostępniania informacji. Realizacja celu, jakim jest dostęp do informacji publicznej, następuje zatem co do zasady przez dostęp do protokołów. Są to dokumenty, które sporządza określona osoba, potwierdzając zapisaną treść swoim podpisem. Adresat wniosku o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej przebiegu posiedzenia organu kolegialnego wypełnia obowiązek udzielenia takiej informacji co do zasady poprzez udostępnienie protokołu z posiedzenia. Materiał audiowizualny czy teleinformatyczny z obrad aby podlegał reżimowi ustawy o dostępie do informacji publicznej, musi zaś posiadać jakikolwiek przymiot oficjalności. Brak przymiotu oficjalności sprawia, że tego rodzaju materiał ma charakter wewnętrzny, techniczny, pomocniczy. Jest to wówczas materiał roboczy, który podlega wyłączeniu z szerokiego zakresu przedmiotowego informacji publicznej (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia z dnia 13 listopada 2013 r., sygn. P 25/12, OTK-A 2013, nr 8, poz. 122; wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2014 r., sygn. I OSK 2914/13)

Komentarz dr Piotr Sitniewski: w tytule napisałem, że to ostatnie tego typu wyroki. Tak jest, ponieważ od nowej kadencji samorządów wesżły w życie nowe przepisy w ustrojowych ustawach samorządowych, wedle których :

,,art. 20 ust. 1b USG. Obrady rady gminy są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty“.

Identyczne w swej treści są przepisy na poziomie powiatowym (art. 15 ust. 1a USP) oraz samorządu województwa (art. 21 ust. 1a USW).

Nowe przepisy weszły w życie od dnia rozpoczęcia się kolejnej kadencji samorządów, co nastapiło w dniu wyborów czyli 21.20.2018 r.

Zatem po wejściu w życie nowych warunków, nie tylko protokoły ale również nagrania z sesji audio wizualne stanowią informację publiczną i podlegają udostepnieniu w trybie UDIP. Albo w trybie bezwnioskowym (patrz art. 10 ust. 1 UDIP) – jeżeli są zamieszczone na stronie BIP, albo w trybie wnioskowym, jeżeli mimo prawnego obowiązku nie znajdują sie na stronie BIP.