Odmowa wstępu na obrady Sejmu R.P. nielegalna.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12.2.2019 r. (IV SA/Wa 2001/18)  kontrolował proces realizacji prawa do informacji, w ramach którego wystapił następujący stan faktyczny:

  1. jeden z dziennikarzy otrzymał zakaz wstępu na trwające obrady Sejmu R.P.
  2. Dzienikarz wniósł skargę na czynność Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w postaci odmowy wstępu na posiedzenie Sejmu w dniu […] maja 2018 r.
  3. Skarga została wniesiona na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, ze zm.), dalej jako p.p.s.a. [przypomnijmy,przepis ten stanowi o : ,,§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na: 1) decyzje administracyjne; 2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty; 3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu; 4)  inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 oraz z 2018 r. poz. 149 i 650), postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.2)), postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 5086507231000 i 1039), oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw; “]
  4. Skarżący na podstawie art. 146 § 1 ppsa wniósł o stwierdzenie bezskuteczności czynności, polegającej na niewpuszczeniu na posiedzenie Sejmu
  5. Nadto na podstawie § 146 § 2 ppsa skarżący wniósł o stwierdzenie, że przysługuje mu jako dziennikarzowi i obywatelowi prawo dostępu do informacji publicznej, poprzez możliwość wstępu na posiedzenia Sejmu RP.
  6. Zawieszenie wydawania przepustek jednorazowych zostało wprowadzone na podstawie § 6 Zarządzenia nr 1 Marszałka Sejmu z dnia 9 stycznia 2008r. w sprawie wstępu do budynków pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu oraz wstępu i wjazdu na tereny pozostające w zarządzie Kancelarii Sejmu.
  7. Marszałek Sejmu powołując się na przepisy regulacji określającej zasady wstępu do budynków sejmowych, tj. zarządzenia nr 1 Marszałka Sejmu z dnia 9 stycznia 2008r. w sprawie wstępu do budynków pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu oraz wstępu i wjazdu na tereny pozostające w zarządzie Kancelarii Sejmu organ podniósł m.in., że w myśl § 6 pkt 4 powołanego zarządzenia, w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych względami bezpieczeństwa lub względami organizacyjnymi, Komendant Straży […], po powiadomieniu odpowiednio Szefa Kancelarii Sejmu i Szefa Kancelarii Senatu, może ograniczyć lub wyłączyć prawo wstępu na tereny i do budynków sejmowych. Ograniczenie to – ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa – polegające na zawieszeniu od dnia 25 kwietnia 2018r. wydawania jednorazowych kart wstępu, zostało zatem dokonane przez Komendanta Straży […], autora komunikatu z dnia 25 kwietnia 2018r.
  8. Marszałek Sejmu podkreślił, że podstawą prawną działań Straży […] stanowią przepisy rangi ustawowej. Art. 246 ust. 1 pkt 3 i 4 w zw. z ust. 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2018r. poz. 138 ze zm.), która w dniu […] maja stanowiła podstawę działania Straży […], przewidywał, że zadania z zakresu ochrony Sejmu i Senatu wykonują strażnicy Straży […], umundurowanej formacji podległej Marszałkowi Sejmu, a ochrona Sejmu i Senatu polega m.in. na ochronie terenów, obiektów i urządzeń pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu i zarządzie Kancelarii Senatu, zapewnianiu w zakresie niezastrzeżonym dla Służby Ochrony Państwa i Żandarmerii Wojskowej bezpieczeństwa osób przebywających na w/w terenach i w obiektach oraz w miejscach odbywania posiedzeń Zgromadzenia Narodowego, Sejmu i Senatu, kontroli uprawnień do przebywania na w/w terenach i w obiektach, oraz wydawaniu przepustek uprawniających do przebywania na tych terenach i w tych obiektach, a także zapewnienia w tych miejscach porządku. W związku z powyższymi przepisami ustawowymi zostało wydane zarządzenie nr 1 z dnia 9 stycznia 2008r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 12.2.2019 r. (IV SA/Wa 2001/18)  stwierdził m.in. co następuje:

  1. ,,odmowa udziału w posiedzenia kolegialnego organu władzy publicznej, o którym mowa w art. 61 ust. 2 Konstytucji RP, jest czynnością dotyczącą uprawnienia wynikającego z przepisów prawa i podlega kognicji sądów administracyjnych na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.
  2. ,,W wyroku z dnia 29 czerwca 2001r. sygn. akt K.23/00 Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, że wprowadzając ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych praw i wolności należy rozważyć czy wprowadzona regulacja:j 1) jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez nią skutków, 2) jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego, z którym jest połączona, 3) czy jej efekty pozostają w proporcji do ciężarów nakładanych przez nią na obywatela. Zaskarżona czynność polegająca na odmowie skarżącemu wstępu do Sejmu w dniu […] maja 2018r. nie spełniła żadnego z tych warunków. Marszałek w żaden sposób nie uzasadnił dlaczego odmówienie prawa wejścia na teren Sejmu określonym osobom, w tym skarżącemu, miałoby poprawić względy bezpieczeństwa. Ze stanowiska Marszałka nie wynika również dlaczego taka odmowa jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego. Bezsporne jest, że w tym samym czasie wstęp na teren Sejmu realizowany był w sposób niezakłócony na podstawie kilkuset okresowych i stałych kart prasowych. Samo przypuszczenie co do istnienia zagrożenia dla porządku publicznego, w razie wejścia skarżącego na teren Sejmu, nie może być różnoznaczne z obiektywnym istnieniem przesłanek ograniczenia”
  3. ,,W sytuacji konfliktu dwóch wartości tj. konstytucyjnie chronionego prawa z jednej strony, a ochrony bezpieczeństwa z drugiej, przy spełnieniu pewnych warunków dopuszczalne jest ograniczenie prawa jednostki dla ratowania wskazanego dobra. Wymaga to jednak pogłębionej analizy i przekonującego uzasadnienia czego Marszalek Sejmu nie uczynił. Nie udowodnił także czy tego samego efektu nie można było osiągnąć przy użyciu innych środków, znacznie mniej uciążliwych dla obywatela, mniej ingerujących w sferę jego konstytucyjnych praw i wolności”
  4. ,,Dyspozycja art. 246 ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2 ustawy o Służbie Ochrony Państwa nie pozwala na uznanie, że wprowadza on – wprost czy też nawet w sposób dorozumiany – jakiekolwiek ograniczenia dające podstawę prawną takiej jak zaskarżona czynności. Z tej przyczyny skład orzekający nie podziela odmiennego poglądu, który został zawarty w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2018r. sygn. akt IV SA/Wa 1979/18″.

Leave a Comment