8 sierpnia bieżącego roku posłowie Platformy Obywatelskiej wnieśli do laski marszałkowskiej projekt nowelizacji kodeksu wyborczego. Poselska propozycja zawiera interesującą z perspektywy partycypacji publicznej modyfikację procedury głosowania: możliwość oddawania głosu korespondencyjnie miałaby przysługiwać wszystkim uprawnionym do głosowania, a nie tylko – jak do tej pory – tylko pewnym określonym grupom wyborców. Przypomnijmy, że na mocy nowelizacji kodeksu wyborczego z 27 maja 2011 roku osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz obywatele polscy przebywający za granicą uzyskali prawo do korespondencyjnego głosowania w wyborach. Odbywa się ono za pomocą otrzymywanego na wniosek wyborcy od wójta (burmistrza, prezydenta) tzw. pakietu wyborczego, który zawiera m. in. kartę do głosowania, instrukcję głosowania korespondencyjnego, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie oraz kopertę zwrotną. W wyborach parlamentarnych w 2011 roku z możliwości zagłosowania tą drogą skorzystały 22 tysiące Polaków przebywających za granicą i (zaledwie) 819 osób niepełnosprawnych.

Autorzy projektu nowelizacji, która trafiła niedawno do Sejmu, argumentują, że „upowszechnienie głosowania korespondencyjnego realizuje konstytucyjną zasadę powszechności prawa wyborczego. Rozszerzenie uprawnień do korzystania z tej formy głosowania, korzystnie wpłynie na frekwencję wyborczą.” Posłowie proponują, by regulacje dotyczące głosowania korespondencyjnego w kraju i za granicą znalazły się w jednym rozdziale, co wpłynie na ujednolicenie niektórych procedur oddawania głosu tą drogą. Dla celów głosowania korespondencyjnego na terenie każdej gminy będzie wyznaczana co najmniej jedna obwodowa komisja wyborcza. Zamiar skorzystania z możliwości oddania głosu korespondencyjnie wyborca będzie musiał zgłosić wójtowi (a za granicą konsulowi) do 21 dni przed terminem wyborów. Zgłoszenia będzie można dokonać dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej; wyborca głosujący w kraju będzie mógł zażądać w zgłoszeniu przesłania mu wraz z pakietem wyborczym nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a. Wyborca, który zgłosi zamiar głosowania korespondencyjnego w kraju, otrzyma z urzędu gminy pakiet wyborczy, nie później niż 15 dni przed dniem wyborów. W przypadku głosujących za granicą, konsul niezwłocznie po otrzymaniu od właściwej komisji wyborczej kart do głosowania, jednak nie później niż do 10 dnia przed dniem wyborów, będzie zobowiązany wysłać pakiet wyborczy do wyborcy, który wyraził zamiar głosowania korespondencyjnego.

Projekt nowelizacji zawiera również propozycje udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Termin na złożenie przez wyborcę niepełnosprawnego wniosku o dopisanie do spisu wyborców w wybranym przez niego lokalu miałby zostać skrócony z 14 do 5 dni przed wyborami. Jak wskazują projektodawcy, „kodeks wyborczy przewiduje ogólny termin 5 dni na dokonanie tej czynności, nie ma więc powodu by termin dla osób niepełnosprawnych był dłuższy.” Autorzy projektu postulują również, żeby wyborca niepełnosprawny mógł wybierać lokal spośród wszystkich lokali na obszarze gminy, a nie – jak to jest obecnie – tylko spośród lokali przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. W projekcie przewidziano też modyfikację polegającą na skreśleniu przepisu nakazującego wyborcy, pragnącemu skorzystać z nakładki w alfabecie Braille’a, złożenie stosowanego wniosku najpóźniej 14 dnia przed dniem wyborów. Projektodawcy argumentują, że skreślenie tego przepisu będzie skutkować tym, że w każdym lokalu w kraju powinny być dostępne nakładki. Inne propozycje regulacji dotyczących ułatwień dla osób niepełnosprawnych dotyczą skrócenia do 9 dni terminu, w jakim powinien zostać zgłoszony zamiar głosowania przez pełnomocnika oraz zwiększenia (z 1/3 do 2/5) liczby lokali wyborczych, które do 2015 roku muszą zostać zostać dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych wyborców.

Projekt nowelizacji zawiera poza tym kilka innych, mniej istotnych z punktu widzenia partycypacji publicznej rozwiązań. Na razie został on skierowany do zaopiniowania przez sejmowe Biuro Legislacyjne i Biuro Analiz Sejmowych.

Projekt nowelizacji kodeksu wyborczego

Autor: Anna Krajewska

Źródła: www.rp.pl, materiały sejmowe