WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 7.11.2018 r. (II SAB/Sz 133/18) kontrolował proces realizacji prawa do informacji, w ramach którego osoba fizyczna złożyła do Prokuratury wniosek o udostępnienie informacji publicznej poprzez udostępnienie następującej informacji publicznej: skanu aktu oskarżenia,o którym mowa w artykule na stronie […] w S., tj. skanu aktu oskarżenia w sprawie śmiertelnego wypadku drogowego”.

Prokurator udzielił odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, informując , że do akt zakończonego postępowania przygotowawczego i aktu oskarżenia (jako części zbioru materiałów dotyczących zakończonego postępowania przygotowawczego) odnoszą się przepisy szczególne dotyczące udostępnienia a mianowicie art. 156 §1, §5 i §5a k.p.k. w zw. z art. 1 ust. 2 u.d.i.p. i nie ma do nich zastosowania u.d.i.p. Wskazał, że z uwagi na powyższe, nie jest możliwe przesłanie Skarżącemu skanu aktu oskarżenia w sprawie, o której mowa w informacji umieszczonej na stronie internetowej.

WSA w Szczecinie (II SAB/Sz 133/18) oddalił skargę i orzekł m.in.:

,, Przepis art. 1 ust. 2 u.d.i.p. rozwiązuje bowiem kolizję przepisów regulujących dostęp do informacji stanowiąc, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Oznacza to, że przepisów tej ustawy nie stosuje się, gdy są one nie do pogodzenia z przepisami ustaw szczególnych, które w sposób odmienny regulują zasady i tryb dostępu do informacji publicznej. Wskazana norma kolizyjna wyłącza stosowanie jej przepisów zawsze w przypadku istnienia regulacji szczególnych o dostępie do informacji publicznych.

Przepisy takie zawiera w szczególności Kodeks postępowania karnego. I tak, z treści art. 156 § 1 k.p.k. wynika, że stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej i daje możność sporządzenia z nich odpisów lub kopii. Za zgodą prezesa sądu akta te mogą być udostępnione również innym osobom. Z kolei przepisy art. 156 § 5 i 5a k.p.k. odnoszą się do postępowania przygotowawczego. W szczególności zaś zgodnie z art. 156 § 5 k.p.k. jeżeli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa, w toku postępowania przygotowawczego stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta, umożliwia sporządzanie odpisów lub kopii oraz wydaje odpłatnie uwierzytelnione odpisy lub kopie; prawo to przysługuje stronom także po zakończeniu postępowania przygotowawczego. Za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom.

Wskazane przepisy art. 156 § 1 i 5 k.p.k. w stosunku do wszystkich, a nie tylko wobec stron postępowania, w odniesieniu do tych dokumentów, które są informacją publiczną i znajdują się w aktach sądowych bądź w aktach trwającego postępowania przygotowawczego są przepisami szczególnymi, o których mowa w art. 1 ust. 2 u.d.i.p. i ustawa ta nie ma do nich zastosowania. Przyjęcie, że w pozostałych przypadkach strona postępowania, której żywotnych interesów dotyczy sprawa, uzyskuje dostęp do akt na innych zasadach, bardziej sformalizowanych, niż osoby działające w oparciu o art. 10 u.d.i.p., byłoby naruszeniem zasady równości zapisanej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 2013 r., I OPS 7/13. 

Zawarte w treści art. 156 § 5 k.p.k. sformułowanie, iż za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom oznacza możliwość uzyskiwania przez nie także odpisów z tych akt. Wobec tego nieracjonalna byłaby odmienna wykładnia tego przepisu zakładająca, że “inne osoby”, o których w nim mowa, mogą otrzymać akta do wglądu, tylko w wyjątkowych przypadkach za zgodną prokuratora, a informacje zawarte w aktach można wydawać z pominięciem przepisów k.p.k. w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Taką konstatację potwierdza wprost wyrażony przez NSA pogląd w uzasadnieniu uchwały z dnia 9.12.2013 r. sygn. akt I OPS 7/13, że: “przepis art. 156 § 1, 5 i 5a k.p.k. oraz art. 525 K.p.c. i § 94 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, w odniesieniu do tych dokumentów, które są informacją publiczną i znajdują się w aktach sądowych spraw cywilnych, karnych i aktach trwającego postępowania przygotowawczego, są przepisami szczególnymi, o których mowa w art. 1 ust. 2 omawianej ustawy, w stosunku do wszystkich, a nie tylko wobec stron postępowania, i nie ma do nich zastosowania ustawa o dostępie do informacji publicznej”.