Archiwalna ewidencja działalności gospodarczej – w trybie UDIP.

WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 25 listopada 2016 r. (IV SAB/Gl 123/13),  kontrolował proces realizacji prawa do informacji, w którym wnioskodawca wnosił o ,,udostępnienie informacji publicznej z rejestru archiwalnego Ewidencji Działalności Gospodarczej tj. zaświadczenia Prezydenta Miasta o dokonanym dla Z. C. pod numerem […] wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Jednocześnie wnioskodawca wniósł aby informacja była udzielona w formie kserokopii wszystkich zaświadczeń wydanych przed dniem (…) przez Prezydenta Miasta G.i zarchiwizowanych w rejestrze”.

WSA w  Gliwicach stwierdził: ,,Skoro ewidencje działalności gospodarczej po dniu 31 grudnia 2011 r. podlegają archiwizacji, to dostęp do dokumentów z tych ewidencji podlega udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Natomiast na gruncie tej ustawy informacją publiczną jest nie tylko treść dokumentu urzędowego, ale również jego postać (nośnik informacji, na którym dokument został sporządzony, np. kartka papieru), to zaś oznacza, że wnioskodawca ma prawo domagać się kopii tego dokumentu”. 

A gruncie niniejszej sprawy WSA rozważał jednocześnie, ,,czy do udostępnienia kopii zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, wydanych przed dniem 29 grudnia 2011 r., o ile znajdują się w archiwum ewidencji działalności gospodarczej, ma zastosowanie u.d.i.p. Z odpowiedzi na wniosek skarżącego organ wskazał, że przedsiębiorca zarejestrowany pod numerem […] został przekazany jako podmiot aktywny do CEIDG prowadzonej przez Ministra Gospodarki z dniem 29 grudnia 2011 r., a więc zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r., Nr 18, poz. 97). Natomiast po myśli art. 66 ust. 3 tej ustawy po upływie terminu o którym mowa w ust. 1 (tj. 31 grudnia 2011 r.) dotychczasowe ewidencje działalności gospodarczej prowadzone w gminach podlegają archiwizacji zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 39a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, a organy gminy pozostają właściwe w zakresie spraw ewidencyjnych przedsiębiorców, którzy zakończyli wykonywanie działalności gospodarczej przed 1 lipca 2011 r. Przy czym należy wskazać, że przepis art. 39a u.s.g. z dniem 1 stycznia 2011 r. został uchylony przez art. 4 ustawy z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 40, poz. 230).

Przyjmując natomiast, że ewidencje działalności gospodarczej prowadzone przez organ gminy do dnia 31 grudnia 2011 r. stanowią materiał archiwalny w rozumieniu ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1506), to kwestia potencjalnej kolizji przepisów u.d.i.p. oraz wskazanej ustawy została już dostrzeżona w orzecznictwie, w którym zajęto stanowisko, w świetle którego obowiązujące zasady dostępu do dokumentów zgromadzonych w archiwach zakładowych lub składnicach akt nie mogą stanowić ograniczenia w dostępie do informacji publicznej. Odmienne stanowisko prowadziłoby do całkowitego lub prawie całkowitego uniemożliwienia realizacji, w odniesieniu do dokumentacji zgromadzonej w takich zasobach, ustawy o dostępie do informacji publicznej i konstytucyjnej zasady gwarantującej taki dostęp (por. np. wyrok WSA w Krakowie z dnia 12 maja 2014 r., sygn. akt II SAB/Kr 98/14, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 11 czerwca 2014 r., sygn. akt IV SA/Po 313/14, dostępne www.nsa.gov.pl). Jednakowoż ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie określa zasad dostępu do dokumentów z ewidencji działalności gospodarczej, która została zarchiwizowana. Natomiast przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, na które organ się powołał, dotyczą prowadzonej przez organ ewidencji, tymczasem gmina nie prowadzi ewidencji działalności gospodarczej, gdyż leży to w kompetencji ministra właściwego do spraw gospodarki (art. 23 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Na marginesie można tylko zauważyć, że rozdział III ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zatytułowany “Ewidencja działalności gospodarczej”, w tym zawarty w nim i powołany w odpowiedzi na skargę art. 41 ust. 3 pkt 3, na skutek przedłużania terminu jego wejścia w życie nie obowiązywał, natomiast od dnia 1 lipca 2011 r. weszły w życie przepisy tego rozdziału jednakże zawierające regulacje dotyczące CEIDG”. 


Komentarz dr Piotr Sitniewski: Wyrok jets o tyle ważny, że przypomina w jakim zakresie i na jakich zasadach interpretacyjnych należy odczytywać na bieżąco zapis treści normy kolizyjnej z art. 1 ust. 2 udip, który brzmi: ,,Przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi (…)”. 

W tym miejscu warto uzupełnić i przypomnieć, że sprawą właściwej interpretacji tego przepisu zajmował się swego czasu NSA i została podjęta uchwała 7 sędziów NSA z dnia 9 grudnia 2013 (I OPS 8/13) z której to uchwały można wyinterpretować następującą zasadę rozumienia art. 1 ust. 2 udip:

1) tam, gdzie konkretne sprawy uregulowane są inaczej w udip, a inaczej w ustawie szczególnej, a obu tych ustaw nie da się pogodzić, pierwszeństwo mają przepisy ustawy szczególnej
2) Tam gdzie dana sprawa uregulowana jest tylko częściowo w ustawie szczególnej, zastosowanie mają
uzupełniająco stosowane są przepisy udip ,
3) Tam gdzie dana sprawa nie jest uregulowana w ogóle, odpowiednie przepisy udip stanowią wyłączną regulację prawną w danym zakresie.

(nie jest to cytat z uchwały NSA w/w, lecz własna interpretacja Autora !!).